Bệnh nhiễm sán dãi chó và ấu trùng sán dãi chó là bệnh cực kỳ nguy hiểm. Sự lây nhiễm xảy ra là do chúng ta ăn phải thức ăn, nước uống có chứa mầm bệnh trong đó. Mầm bệnh này thường được tìm thấy ở chó, cừu và những loại thú nuôi khác. Mặc dù tỉ lệ nhiễm và mắc bệnh này không cao, nhưng hậu quả thì rất nguy hiểm, có thể dẫn đến tử vong.

Tại mắt, chúng gây mù. Tại não, dây thần kinh chúng chèn ép gây chứng điên loạn. Tại gan, lách, ấu trùng tạo nhiều u nang làm cho các cơ quan này suy yếu hoặc làm người bệnh tử vong do nhiễm trùng.

Các bào nang ấu trùng giun chó thường làm cho người có hiện tượng dị ứng, lên cơn hen (suyễn), khó thở, nổi mề đay, mẩn ngứa khắp người, nấm tóc, nấm phổi. Những bào nang ấu trùng ký sinh trong thịt chó.

Sau khi được ăn vào, các ấu nang có dạng bướu. Bướu tăng trưởng đủ độ có đường kính từ 1 đến 7 cm, chứa trên hai triệu đầu sán. Bướu sán ký sinh ở gan có thể chèn ép ống dẫn mật gây vàng da.

Khi bướu ở tim trái vỡ, các đầu sán di chuyển lên não lách, thận, gan. Buồng tim phải, đầu sán di chuyển lên phổi. Bướu ở thận gây đau lưng, tiểu máu. Bướu ở lách làm đau cạnh sơn và xương son gồ lên. Bướu trong đốt xương sống có thể gây tổn thương tủy sống. Bướu ở các xương làm xương trở nên xốp, dễ gãy.

Khi bướu vỡ thường làm cho người bệnh ngứa, nổi mề đay, nhiệt độ cơ thể tăng giảm thất thường, rối loạn tiêu hóa, khó thở, tím tái, ngất, hôn mê. Nếu chất dịch trong bướu và máu có thể gây sốc phản vệ.

Người ta thống kê các loại sán, giun, ấu trùng có thể nhiễm từ thịt chó qua người là: Toxocara Canis, ấu trùng sán Echinococcus Granulosus, ấu trùng sán Spirometramansoni hay Spirometra Erinacei, sán Dipylldium Canium…

Theo TS-BS Trần Phủ Mạnh Siêu, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM tác hại của bệnh do nhiễm ký sinh trùng phụ thuộc nhiều vào cơ quan mà ký sinh trùng xâm phập, có thể chia ra làm 3 mức độ khác nhau. Nặng nhất là ký sinh trung xâm nhập hệ thần kinh trung ương qua não, màng não, gây tác động trực tiếp, có tỷ lệ tử vong cao.

Mức độ thứ 2 là ky sinh trùng xâm nhập cơ quan nội tạng, hay gặp nhất là gan, gây ra áp xe, kế đến là phổi gây áp xe phổi, tổn thương màng phổi. Dạng bệnh này ít nguy cập nhưng có thể diễn biến nặng. Mức độ 3 là ký sinh trùng gây tổn thương ngoài da. Trường hợp này ít khi gây bệnh quá nặng nhưng thường kéo dài, gây khó chịu, ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh

Bác sĩ Châu Hoàng Sơn, Khoa Y tế công cộng, Viện Pasteur, TP HCM, cho biết, trong năm 2000, số ca tử vong vì bệnh dại là 21, đứng hàng thứ 3 trong các bệnh truyền nhiễm. Đến nay, chưa có loại thuốc đặc hiệu nào chữa được bệnh dại lên cơn. 

Virut này xuất hiện trong nước dãi của chó và mèo, ngoại trừ nguyên nhân người bị nhiễm bệnh này do bị các cá thế chó nhiễm bệnh cắn. Thì việc ăn các thức ăn chế biến từ thịt chó dại, cũng khiến người tiêu dùng bị nhiễm căn bệnh chết người này.

Người bị vật nhiễm virus dại cắn sẽ trải qua thời gian ủ bệnh. Thời gian này dài hay ngắn phụ thuộc vào số virus xâm nhập vào cơ thể qua vết cắn và vị trí vết cắn có gần thần kinh trung ương không. Thời gian ủ bệnh trung bình là 2-8 tuần lễ, nhưng cũng có thể chỉ 10 ngày hoặc kéo dài hơn 1 năm, thậm chí lâu hơn. Trong thời gian ủ bệnh, bệnh nhân không có biểu hiện gì đặc biệt. Sau đó, bệnh nhân thường bị sốt, đau đầu, buồn nôn, có cảm giác đau và tê tại vết cắn, nơi virus xâm nhập. Những biểu hiện này kéo dài 1-4 ngày.

Tiếp đến là giai đoạn biểu hiện viêm não, bệnh nhân bị kích động, mất ngủ, sợ ánh sáng, tiếng động và gió nhẹ. Ngoài ra còn có các rối loạn hệ thần kinh thực vật như: giãn đồng tử, tăng tiết nước bọt, vã mồ hôi và hạ huyết áp. Khi uống nước, các cơ quan thanh quản, vòm họng bị co thắt làm bệnh nhân không uống được. Bệnh nhân nam đôi khi còn có biểu hiện xuất tinh tự nhiên do virus dại gây tổn thương các nhân dưới vỏ não.

Bệnh tiến triển ở thể liệt hoặc thể điên cuồng. Thể liệt hướng thượng (hội chứng Landry) bắt đầu bằng việc tê liệt hai chi dưới (liệt mềm), liệt chi trên, liệt hô hấp và chết. Ở thể điên cuồng, bệnh nhân có những cơn điên cuồng và co giật.

Để cung cấp cho mức tiêu thụ thịt chó "khủng" trên thị trường, các lò giết mổ đã phải thu mua chó từ nhiều nguồn, kể cả thu mua chó đã bị đánh bả có tẩm thuốc. 

Được biết, những loại bả chó này thường có thuốc trừ sâu thuộc nhóm clo hoặc phốt pho hữu cơ, nhóm lân hữu cơ (loại thuốc trừ sâu đã bị cấm sử dụng), thậm chí còn có cả thuốc chuột phốt phua kẽm (chứa chất cực độc thallium). Những người ăn phải loại chó này rất dễ bị nhiễm các độc tố còn “sót lại” trong thịt chó, gây ra các hiện tượng nôn mửa, đau bụng, tiêu chảy, trường hợp bị nặng còn có thể hôn mê, liệt hô hấp và tử vong. 

Chưa kể đến nguyên nhân trong quá trình chế biến các món ăn từ chó vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm.

H.Nguyên